Odpowiedzi
Pożegnaj podrażnienia skóry
Jeśli masz stomię, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że doświadczasz problemów ze skórą wokół niej. Jest to powszechne zjawisko, stąd wiele osób myśli, że podrażnienia skóry wokół stomii to stały element ich życia. Takie myślenie jest błędem.
Jak więc powinna wyglądać zdrowa skóra wokół stomii?
Odpowiedź jest bardzo prosta – tak samo, jak na pozostałej powierzchni brzucha. Podrażnienia wokół stomii mogą pojawić się bardzo szybko, dlatego ważne jest, aby kontrolować jej stan za każdym razem podczas zmiany sprzętu stomijnego. Nawet najmniejsza zmiana w wyglądzie skóry wokół stomii może zwiastować problemy, dlatego należy natychmiast reagować. Na rynku dostępnych jest wiele produktów do pielęgnacji skóry, dzięki którym można poprawić jej kondycję. Treść jelitowa lub mocz, które są wydalane przez stomię, w bezpośrednim kontakcie ze skórą mogą prowadzić do jej uszkodzenia w różnym stopniu: od lekkiego zaczerwienienia do powstawania głębokich ran. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się po pomoc do pielęgniarki, aby ustalić przyczynę powstałych zmian skórnych, jak również podjąć skuteczne działania lecznicze dopasowane do stopnia zaawansowania tych zmian. Osoby z problemami skórnymi wokół stomii często zgłaszają problemy z odklejaniem się sprzętu stomijnego, co powoduje, że zmuszone są do częstszej jego wymiany, ponieważ do uszkodzonej skóry dużo trudniej jest przykleić sprzęt stomijny.
Najczęstsze przyczyny uszkodzenia skóry
wokół stomii to:
- Podciekanie treści jelitowej lub moczu pod strefę przylepną sprzętu, np. przepełnienie worka. Dlatego należy kontrolować zawartość worka i regularnie go opróżniać.
- Ucisk – niektóre ubrania czy paski mogą powodować ucisk w okolicy stomii, przez co treść jelitowa (lub mocz) nie może swobodnie spływać w dół worka. Gromadzi się wtedy w okolicy stomii i może powodować podciekanie. Dlatego zaleca się noszenie luźnej odzieży, a zamiast paska do spodni – szelki.
- Źle dobrany sprzęt stomijny, np. sprzęt z płaskim przylepcem do stomii wciągniętej czy zbyt mały przylepiec w stosunku do stomii o dużej średnicy albo za mało elastyczny przylepiec, który nie dopasowuje się do powierzchni brzucha. Warto zasięgnąć opinii pielęgniarki, która dopasuje właściwy sprzęt oraz akcesoria, co zapewni szczelne zaopatrzenie stomii.
- Nieprawidłowo dopasowany do rozmiaru stomii otwór w sprzęcie stomijnym. Zbyt mały może ranić śluzówkę stomii, a zbyt duży – naraża skórę na kontakt z treścią jelitową lub moczem. Idealny otwór powinien być większy o 1-2 mm niż średnica stomii. Należy pamiętać, że rozmiar i kształt stomii zmieniają się, dlatego należy stale je kontrolować.
- Używanie tłustych kremów i maści do pielęgnacji skóry wokół stomii – do tłustej powierzchni sprzęt się nie przyklei.
- Uczulenie – jeśli zaczerwienienie skóry ma dokładnie taki sam kształt jak przylepiec sprzętu stomijnego, może to świadczyć o alergii na któryś ze składników sprzętu stomijnego lub preparatów pielęgnacyjnych. W takim przypadku zaleca się usunięcie czynnika alergizującego.
- Zaburzenia w funkcjonowaniu stomii (np. biegunka) – mogą być przyczyną zmian zapalnych na skórze wokół stomii. Należy wówczas ustalić przyczynę biegunki i zastosować leczenie farmakologiczne i dietetyczne.
- Złe umiejscowienie stomii (np. pod fałdem skórnym), co utrudnia prawidłowe przyklejenie sprzętu stomijnego, ponieważ nie widać dokładnie stomii lub dostęp do niej jest utrudniony.
- Nierówności na skórze lub blizny powodują szczeliny, przez które podcieka wydzielina ze stomii, co może być przyczyną częstego odklejania się worka stomijnego.
- Stomia płaska lub wciągnięta wymaga zastosowania specjalnego sprzętu typu Convex®, który ma wypukłość skierowaną w stronę brzucha. Powoduje to delikatne wysunięcie stomii, dzięki czemu treść jelitowa trafia do worka i nie podcieka pod przylepiec.
- Przepuklina okołostomijna – może prowadzić do deformacji powłok brzusznych w okolicy stomii oraz w obszarze przepukliny, co może powodować trudności w zaopatrzeniu.
- Szybkie i gwałtowne usuwanie sprzętu stomijnego może spowodować uszkodzenie górnej warstwy naskórka. Im częściej robimy to w ten sposób, tym skóra jest coraz bardziej podrażniona. Rozwiązaniem jest zastosowanie sprayu do odklejania przylepca Niltac, dzięki któremu czynność tę można wykonać delikatnie i bezboleśnie.
- Stosowanie nieodpowiednich, drażniących preparatów do oczyszczania skóry (np. spirytusu), które powodują jej wysuszenie i zniszczenie naturalnej warstwy ochronnej naskórka, przez co wzrasta podatność na uszkodzenia.
- Brak regularnej i planowej wymiany sprzętu – nie należy czekać, aż sprzęt sam się odklei.
- Zakażenie bakteryjne lub grzybicze skóry wymagające konsultacji lekarza i wdrożenia leczenia.
Wskazówki dotyczące pielęgnacji skóry wokół stomii
• Odklejaj przylepiec sprzętu stomijnego od góry do dołu, najlepiej przy użyciu aerozolu do usuwania przylepca NiltacTM.
• Dokładnie umyj skórę i stomię wodą z mydłem.
• Delikatnie i dokładnie osusz skórę (np. gazikiem włókninowym lub ręcznikiem papierowym), zanim założysz kolejny/ą worek/ płytkę. Nie pocieraj skóry!
• Sprawdź stan skóry wokół stomii za każdym razem, gdy zmieniasz sprzęt stomijny.
• W razie potrzeby zastosuj spray ochronny Silesse lub gaziki z płynem ochraniającym ConvaCare®.
• Upewnij się, że otwór w sprzęcie stomijnym jest odpowiedniej wielkości.
• Przyklej sprzęt stomijny, upewniając się, że nie powstały przerwy ani fałdy. W razie potrzeby zastosuj pastę uszczelniająco-gojącą Stomahesive®.
• Nie używaj do mycia żadnych środków z substancjami nawilżającymi.
• Zmieniaj sprzęt stomijny, jak tylko zauważysz podciekanie. Nie czekaj, aż sam się odklei.
• Regularnie usuwaj owłosienie ze skóry, na którą przyklejasz sprzęt stomijny.
• Nie ignoruj pierwszych objawów podrażnienia skóry wokół stomii.
• Jeśli nie wiesz, jak sobie poradzić z uszkodzeniem skóry, zasięgnij porady pielęgniarki stomijnej.
Czym właściwie jest podciekanie?
O podciekaniu mówimy wtedy, gdy z różnych przyczyn treść jelitowa lub mocz, zamiast w całości wpływać do worka stomijnego, przedostaje się na skórę wokół stomii lub pod obszar całej strefy przylepnej sprzętu stomijnego. Poniżej przedstawiono kilka przykładów – od łagodnych zmian skórnych po głębokie uszkodzenie skóry. Jeśli zaobserwujesz u siebie nawet łagodne podrażnienie, warto zasięgnąć porady specjalisty. Problemy skórne nie znikną same i będą wymagały zastosowania dodatkowych środków, np. akcesoriów stomijnych. Wielu zmian skórnych można się pozbyć za pomocą dobrze dobranego sprzętu stomijnego lub stosując inny sposób jego zakładania. Pamiętaj, że z kwestią podrażnień skóry nie jesteś sam. Wykwalifikowane pielęgniarki stomijne w firmie ConvaTec pomogą Ci rozwiązać problemy, z którymi się borykasz.
Dlaczego zdrowa skóra wokół stomii jest tak ważna?
Utrzymanie zdrowej skóry wokół stomii to najważniejszy element w samopielęgnacji każdego pacjenta ze stomią. Tylko na zdrowej skórze sprzęt stomijny utrzymuje się przynajmniej jeden lub więcej dni. Należy pamiętać, że dla pacjenta ze stomią te dwa elementy – zdrowa skóra i najlepszej jakości sprzęt indywidualnie dopasowany do jego stomii – to kluczowe determinanty jakości jego życia ze stomią. Skóra, a zwłaszcza jej zewnętrzna warstwa, czyli naskórek, pełni podstawową funkcję osłaniającą ciało przed czynnikami zewnętrznymi. Chroni nas przed chemikaliami, bakteriami, grzybami czy wirusami oraz zapobiega utracie wody z organizmu. Z kolei przylepiec sprzętu stomijnego służy nie tylko utrzymaniu worka na powłokach brzucha, ale szczelnie otulając stomię, chroni skórę wokół stomii przed drażniącym działaniem treści jelitowej lub moczu. Dlatego dbajmy o skórę i szukajmy najlepszych dla nas rozwiązań sprzętowych oraz akcesoriów do pielęgnacji i szczelnego zaopatrzenia stomii.
Zdjęcie 1.
ZMIANA PRZEKRWIENNA - Zaczerwienienie/rumień na skórze przy zachowanej ciągłości naskórka. Skóra jest podrażniona, piecze i swędzi. Przyczyną może być intensywne pocieranie skóry podczas agresywnych czynności związanych z oczyszczaniem skóry, niewłaściwa technika usuwania przylepca lub wczesna reakcja na krótkie podciekanie treści jelitowej pod przylepiec.
Rozwiązaniem może być zasilosowanie pasty gojącej Stomahesive podczas wietrzenia skóry, należy jednak pamiętać o jej dokładnym zmyciu przed przyklejeniem sprzętu stomijnego. W celu dodatkowego zabezpieczenia skóry zastosuj spray ochronny Sillesse.
Zdjęcie 2
REAKCJA ALERGICZNA NA SPRZĘT-Zmiana zapalna o grudkowatym charakterze, czasem pojawiają się drobne sączące pęcherzyki z płynem surowiczym. Należy wyeliminować czynnik uczulający i zastosować akcesoria wspomagające leczenie takie jak puder gojący Stomahesive.
Zdjęcie 3.
RANA OKOŁOSTOMIJNA - ZMIANA NADŻERKOWA-Otwarta, sącząca zmiana przekrwienna z uszkodzeniem naskórka, sięgająca do tkanki podskórnej. Spowodowana jest długotrwałym działaniem podciekającej treści jelitowej. Przyczyną może być zbyt duży otwór w przylepcu. W celu dokładnego zabezpieczania skóry wokół stomii zastosuj płytkę plastyczną Natura Stomahesive, która idealnie dopasowuje się do kształtu i wielkości stomii, a przy tym nie wymaga dociania, a nadżerkę zabezpiecz pudrem gojącym Stomahesive.